Recyclingdiensten voor bouwmaterialen: Een onmisbare sleutel voor een circulaire economie

1 januari 1

Onze Manager Duurzaamheid en Publieke Aangelegenheden, Magdalini Psarra, nam deel aan het Beyond 2020 evenement - een van de grootste wereldwijde conferenties op het gebied van duurzaamheid - om de brandende kwestie van recycling in de hedendaagse bouwindustrie aan te pakken, middels Rockfons eigen innovatieve en inspirerende oplossingen.

Huidige situatie rondom bouwafval

Volgens het VN-rapport uit 2019 over de wereldwijde status van gebouwen en bouwnijverheid is de bouwsector goed voor meer dan een derde van het wereldwijde verbruik van grondstoffen. Bovendien genereren gebouwen aanzienlijke hoeveelheden afval, namelijk 40% van het geproduceerde vaste stedelijke afval [1] en wordt slechts 20-30% van het bouw- en sloopafval (BSA) gerecycled of hergebruikt, wat vaak te wijten is aan een slecht ontwerp en een gebrek aan informatie over de inhoud van gebouwen [2]. In absolute cijfers komt dit neer op 450 miljoen ton bouw- en sloopafval dat elk jaar in Europa wordt geproduceerd [3]. Deze aanzienlijke hoeveelheid afval benadrukt de noodzaak van meer circulaire modellen in de bouwsector, die recycling en hergebruik mogelijk maken en aanmoedigen.

Overgang naar circulariteit

Het lineaire economische model van “take-make-dispose” houdt in dat grondstoffen worden gebruikt om producten te maken, die vervolgens worden gebruikt tot het einde van hun levensduur, en ten slotte naar stortplaatsen worden gebracht. Dit systeem is inefficiënt gebleken omdat het heeft geleid tot een toename van de hoeveelheid afval, maar ook tot een uitputting van de grondstoffenvoorraden. Dit onderstreept de noodzaak om over te schakelen op een circulaire benadering van "reduce-reuse-recycle", waarbij het gebruik van grondstoffen wordt verminderd, de mogelijkheden om de producten opnieuw te maken of te hergebruiken toenemen en de materialen uiteindelijk worden gerecycleerd in plaats van op de stortplaats te eindigen.

Het concept van de circulaire economie berust volgens de Ellen MacArthur Foundation [4] op drie principes: het regenereren van natuurlijke systemen, het voorkomen van afval en vervuiling en het zo lang mogelijk in gebruik houden van producten en materialen. Door de manier waarop we producten ontwerpen en produceren af te stemmen op de principes van de circulaire economie, kunnen we een veerkrachtigere, herstellende circulaire bouwsector creëren.

Wat wij aan circulariteit doen

Bij Rockfon hebben we deze principes, zoals beschreven door Ellen MacArthur, opgenomen en geprobeerd te integreren in onze processen en de producten die we op de markt brengen. We hanteren een levenscyclusbenadering en kijken in alle fasen van de levenscyclus van onze producten naar mogelijke verbeteringen.

Wij proberen voortdurend het aandeel van gerecycleerde inhoud te verhogen en meer gerecycleerde materialen in onze productie op te nemen, in plaats van nieuwe grondstoffen te gebruiken. Dit omvat niet alleen ons eigen afval van de markt en de productie, maar ook afval van andere industrieën dat anders naar stortplaatsen zou worden gestuurd.

Onze producten zijn zo ontworpen en vervaardigd dat ze gemakkelijk handmatig uit het plafond kunnen worden gehaald en voor hergebruik of recycling kunnen worden teruggestuurd. Onze producten kunnen worden hergebruikt en aan het eind van hun levensduur worden ze gerecycled om nieuwe steenwolproducten te maken, waardoor er een gesloten kringloop ontstaat.

Ons recycleplan voor heel Europa

Op dit moment biedt Rockfon recycling voor klanten in onze voornaamste Europese markten, en we hebben een plan om die service in de komende jaren uit te breiden naar nog meer landen.

Wij zijn ons bewust van de hoeveelheid afval in de bouwsector en willen ons steentje bijdragen om dat te verminderen, door de verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen afval en dat zo veel mogelijk te beperken.

Obstakels, beperkingen en overwegingen voor de toekomst

Hoewel sommige fabrikanten zich tegenwoordig inzetten voor recycling en proberen bij te dragen tot de circulaire economie, zijn er verschillende belemmeringen die verhinderen dat dit systeem in Europa wordt opgepikt en tot de nieuwe norm wordt verheven. Zelfs in gebouwen waar de meeste gebruikte materialen geschikt zijn om te worden hergebruikt of gerecycled, gebeurt dit echter in vele gevallen helaas (nog) niet.

Gedeeltelijk kan dit te wijten zijn aan het gebrek aan informatie, belangstelling en stimulansen over de mogelijkheden tot hergebruik of recycling tijdens de sloopfase van het gebouw, of zelfs aan een gebrek aan voorlichting over circulaire economie en de voordelen daarvan voor het milieu. Dit kan in de toekomst worden aangepakt door:

  1. Materialenpaspoorten te introduceren,
  2. Informatie over het einde van de levensduur in BIM, I op te nemen
  3. Het opleidings- en onderwijsniveau in de bouwsector te verhogen; en
  4. Economische stimulansen rond circulariteit en recycling te creëren.

Bovendien is er een groot gebrek aan realistische logistieke oplossingen die het hergebruik of de recycling van materialen mogelijk maken. Momenteel zijn er te weinig afvalverwerkingsbedrijven die op Europees of grensoverschrijdend niveau actief zijn en die zouden kunnen helpen bij de opbouw van een goed netwerk voor het vervoer van bouwafval naar de juiste recyclingcentra voor de verwerking ervan. Overige belemmeringen en beperkingen voor het vervoer van bouwafval door verschillende landen zonder dat daarvoor verschillende vergunningen zijn afgegeven, vormen een extra belasting voor het proces. Als de verantwoordelijkheid bij de fabrikant van het bouwmateriaal komt te liggen, moet hij optreden als afvalverwerkingsbedrijf en ervoor zorgen dat hij alle relevante vergunningen voor het vervoer van het afval verkrijgt en een zeer stabiel logistiek netwerk op weet te zetten.

Ten slotte zorgen de lage stortkosten in veel landen of regio's in Europa voor een averechts effect op de belangstelling voor circulariteit en recycling van bouwmaterialen. Het is duidelijk dat er behoefte is aan meer verantwoordelijkheid en een groter bewustzijn van alle belanghebbenden in de bouwsector, van architecten en ingenieurs tot afvalverwerkingsbedrijven en zelfs wetgevers en nationale regeringen.

We moeten onze aandacht niet alleen richten op het theoretische recycling- en hergebruikpotentieel van bouwmaterialen, maar ook partnerschappen en netwerken opzetten om dat te verwezenlijken. Europa helpen om de komende jaren minder afval te produceren, is ieders verantwoordelijkheid en de bouwsector kan daarbij ongetwijfeld een grote stap in de goede richting zetten.

 

[1] World Bank (2012), What a waste: a global review of solid waste management, p. 16, available via https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/17388, accessed Nov.2020.

[2] Ellen MacArthur Foundation (2013), Towards the circular economy p. 16; M. Honicet et al. (2019), Data- and stakeholder-management framework for the implementation of BIM-based material passports, Journal of Building Engineering

[3] Waste (second edition) (2019), ScienceDirect, available via https://www.sciencedirect.com/topics/earth-and-planetary-sciences/construction-waste, accessed Oct.2020.

[4] Ellen MacArthur Foundation (2020), What is the circular economy, available at: https://www.ellenmacarthurfoundation.org/circular-economy/what-is-the-circular-economy, accessed Nov.2020